Gotowość do nauki nie jest umiejętnością zdobywaną przez dziecko automatycznie po ukończeniu odpowiedniego wieku. Decyduje o niej wiele czynników m.in.: wrodzone możliwości dziecka, umiejętności zdobyte w procesie socjalizacji i wychowania rodzinnego i przedszkolnego. 
Część dzieci w sposób naturalny przezwycięża trudności, jeśli jednak braki i opóźnienia rozwojowe dziecka są zbyt duże i dotyczą wielu sfer, mogą stać się przyczyną późniejszych kłopotów i trudności edukacyjnych i emocjonalno-społecznych.
Postępowanie diagnostyczne w przypadku gotowości szkolnej powinno mieć charakter interdyscyplinarny i obejmować:
- wywiad z rodzicami;
- analizę badań lekarskich;
- analizę opinii logopedycznej;
- badanie pedagogiczne i psychologiczne;
- analizę funkcjonowania dziecka pod kątem psychomotoryki, percepcji, sfery poznawczej i mowy, emocji i funkcjonowania społecznego;
- opinię o funkcjonowaniu dziecka w przedszkolu.
Aspekty dojrzałości szkolnej, będące przedmiotem badania psychologiczno-pedagogicznego:
- Dojrzałość fizyczna – ogólna sprawność ruchowa, sprawność manualna, koordynacja wzrokowo-ruchowa, funkcjonowanie narządów zmysłów i narządów artykulacyjnych, postawa, wzrost, ciężar ciała, odporność na choroby i zmęczenie oraz równowaga nerwowa.
- Dojrzałość intelektualna – aktywność poznawcza, zainteresowanie czytaniem i pisaniem, orientacja w najbliższym otoczeniu i środowisku, zasób doświadczeń i wyobrażeń będących podstawą rozwoju pojęć, koncentracja uwagi, rozumienie poleceń, budowanie wypowiedzi, wyrażanie życzeń, własnych sądów, wyciąganie wniosków i formułowanie oceny, stawianie pytań.
- Dojrzałość do nauki czytania i pisania oraz nauki matematyki – analiza i synteza wzrokowa i słuchowa niezbędna w procesie różnicowania, rozpoznawania, porównywania i odtwarzania kształtów i dźwięków, orientacja w przestrzeni, co umożliwia rozpoznawanie i odtwarzanie kierunków, położenia i proporcji wymiarów odwzorowywanych form graficznych, koordynacja wzrokowo-ruchowa i słuchowo-ruchowa. Dziecko jest dojrzałe do nauki matematyki między innymi wtedy, gdy rozumie i umie praktycznie określić stosunki przestrzenne, czasowe i ilościowe, potrafi sklasyfikować przedmioty według przeznaczenia, wielkości, kształtu i koloru, dodaje i odejmuje na konkretach w zakresie 10.
- Dojrzałość emocjonalna i społeczna– stopień samodzielności, nawiązywanie kontaktów z nauczycielem i rówieśnikami, podporządkowanie się obowiązującym zasadom, współpraca z grupą, reakcje emocjonalne do sytuacji.
Na tej podstawie zostanie opracowany indywidualny program dostosowany do możliwości dziecka, ukierunkowany na wszechstronną stymulację i przygotowanie do roli ucznia uwzględniający szereg ćwiczeń i zabaw.